HSP HOOG SENSITIEVE PERSONEN

 

Hoogsensitive personen (HSP) zijn gevoeliger voor het opnemen van indrukken via hun zintuigen. Zij nemen subtiele nuances waar. Dit is terug te zien in het snel door hebben van emoties van anderen maar ook het intenser waarnemen van geuren, smaken en geluiden.

Een hoog sensitief persoon kan ook last hebben van te veel prikkels, deze overprikkeling kan bijvoorbeeld ontstaan door te lang aanwezig zijn in het gezelschap van te veel of te drukke mensen, maar ook door fel licht of harde geluiden.

Iedereen die zichzelf (of ouders die hun kind/eren) hierin herkent heeft vaak het gevoel anders te zijn dan anderen. Daardoor kun je onterecht het gevoel krijgen dat er iets aan je mankeert.

Volgens de door psychologe Elaine N. Aron ontwikkelde theorie, is een hoog sensitief persoon een persoon die een gevoeliger zenuwstelsel heeft dan gemiddeld.

 

KENMERKEN HSP

Veel mensen hebben dagelijks te maken met de problemen van verhoogde gevoeligheid. Volgens Elaine Aron zijn er een paar aanwijzingen waaraan je kunt nagaan of je kenmerken van HSP hebt:

• ik ben me bewust van subtiele signalen in mijn omgeving 
• ik wordt beïnvloed door de stemming van anderen
• ik ben nogal gevoelig voor pijn
• tijdens drukke dagen merk ik dat ik behoefte heb om me terug te trekken in mijn bed of een donkere kamer (of andere plek waar ik alleen kan zijn)
• ik ben bijzonder gevoelig voor de effecten van cafeïne 
• ik raak gemakkelijk overvoerd door dingen als fel licht, sterke geuren, grove weefsels of harde geluiden
• ik heb een rijke en complexe innerlijke belevingswereld
• ik voel me niet op mijn gemak bij harde geluiden
• ik kan diep geroerd raken door kunst of muziek
• ik ben consciëntieus (zorgvuldig)
• ik schrik gemakkelijk
• ik voel me opgejaagd als ik veel moeite moet doen in korte tijd
• als mensen zich in een fysieke omgeving niet prettig voelen, weet ik meestal wat er moet gebeuren om dat te veranderen (bijvoorbeeld door het licht te dimmen of het meubilair te verplaatsen)
• ik raak geïrriteerd als mensen proberen me te veel dingen tegelijkertijd te laten doen
• ik doe erg mijn best om te voorkomen dat ik fouten maak of dingen vergeet
• ik kijk uit principe niet naar gewelddadige films of tv-shows
• ik voel me ongemakkelijk als er veel om mij heen gebeurt
• als ik erge honger heb dan heeft dat een sterke invloed op mijn concentratievermogen of mijn humeur
• veranderingen in mijn leven brengen me van mijn stuk
• ik heb een neus voor delicate geuren, smaken, geluiden en kunstwerken en geniet daarvan
• het vermijden van situaties die mij van streek maken of overbelasten, heeft bij mij hoge prioriteit
• als ik met iemand moet wedijveren of er op mijn vingers gekeken wordt, wordt ik zo nerveus of gespannen dat mijn prestaties veel minder zijn dan gewoonlijk 
• als kind werd ik door mijn ouders of leraren gevoelig of verlegen gevonden

 

Als je 14 keer of meer met ‘ja’ hebt geantwoord op de bovenstaande vragen, dan ben je hoogsensitief.

 

EIGENSCHAPPEN VAN HOOGGEVOELIGHEID

 

• Merken veel details en subtiliteiten op
• voelen stemmingen van anderen aan
• hebben een rijke innerlijke belevingswereld
• dromen, fantaseren en overwegen veel
• zijn zorgzaam en bewust
• doen dingen graag in hun eigen tempo
• worden door schoonheid en kunst diep geroerd
• houden van stilte en rust  

 

Dat sommige mensen nu eenmaal gevoeliger zijn dan anderen is geen nieuws. Hooggevoeligheid kan zowel positief als negatief uitpakken voor de persoon. Als men deze indrukken niet goed verwerkt en ook niet goed controleert, kan de persoon in de war raken, angststoornissen ontwikkelen, zich depressief voelen of zichzelf sederen met verdovende middelen. Hieruit ontstaan vaak verslavingen.

HSP-ers hebben volgens Elaine Aron percentueel een hogere kans om overspannen te raken. Ook een burn-out is reëel. Volgens Aron is 15 tot 20 procent hooggevoelig. Dat de aantallen in deze overprikkelende tijd sterk toenemen, is een feit.

Hooggevoeligheid is een kwaliteit die steeds meer kinderen ons laten zien. Maar als deze kwaliteiten niet goed worden gezien en begeleid, kunnen kinderen in de problemen komen. Soms kunnen er zelfs gedragsproblemen en gezondheidsklachten ontstaan.

HSP is niet opgenomen in het DSM-5 en dus geen geaccepteerde psychologische diagnose. Er bestaat geen harde criteria voor de diagnose HSP.